लुम्बिनी आउने पर्यटक बास नबसी फर्कन्छन्
यस वर्ष कात्तिकको मध्यसम्म करीब १६ लाख स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटकले लुम्बिनी भ्रमण गरिसके । भ्रमणका लागि उपयुक्त याम भएकाले यस वर्ष थप एक लाख पर्यटक लुम्बिनी घुम्न आउने अपेक्षा लुम्बिनी विकास कोषले राखेको छ ।
तथ्याङ्कअनुसार यहाँ आउने पर्यटकमध्ये सबैभन्दा धेरै श्रीलङ्काका छन् । त्यसपछि थाइल्यान्ड, चीन, बर्मा, म्यानमारलगायतका देशहरुबाट पर्यटकहरु लुम्बिनी आउँछन् ।
लुम्बिनी पुग्ने पर्यटकहरुको सङ्ख्या धेरै देखिए पनि यहाँका पर्यटन व्यवसायीहरु भने खासै उत्साहित छैनन् । आगन्तुकमध्ये १० प्रतिशतले मात्रै लुम्बिनीमा रात बिताउँछन् । सरकारको लुम्बिनी क्षेत्र विस्तृत पर्यटन प्रवद्र्धन योजनामा लुम्बिनी आउने पर्यटकहरुले सरदर एक रात मात्रै बास बस्ने गरेको उल्लेख छ । यो विदेशी पर्यटकको बसाइ अवधिका आधारमा निकालिएको तथ्याङ्क हो । यद्यपि, अहिले स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटकहरुको आवागमन बढेको छ । यसबाट यहाँका व्यवसायीहरुमा केही आशा नपलाएको होइन तर, रात काट्ने पर्यटकहरुको सङ्ख्या भने बढ्न सकेको छैन ।
लुम्बिनी पुग्ने जो कोहीले यहाँ पर्यटकहरु ओइरिएको देख्दा लुम्बिनी पर्यटकले भरिभराउ छ, लुम्बिनीका होटल भरिभराउ होलान् र पर्यटन व्यवसायीहरुले पनि प्रशस्त फाइदा लिन पाएका होलान् भन्ठान्छन् । तर, लुम्बिनी आएर फर्किने पर्यटकको सङ्ख्या धेरै हुँदा पनि पर्यटन व्यवसायीले त्यसबाट यथेष्ट फाइदा उठाउन सकेका छैनन् ।
यहाँ आउनेमध्ये सरदर १५ प्रतिशत पर्यटकले मात्रै रात बिताइदिने हो भने लुम्बिनी मात्रै होइन भैरहवासम्मका होटलहरु भ्रिभराउ हुन्छन् तर, आएका पर्यटक नअडिँदा समस्या भएको छ भन्नुहुन्छ सिद्धार्थ होटल एशोसिएशन लुम्बिनीका अध्यक्ष मिथुनमान श्रेष्ठ । खासगरी ठूलो सङ्ख्यामा यहाँ आउने पर्यटकमध्ये श्रीलङ्काली र भारतीय पर्यटक मायादेवी मन्दिर मात्रै घुमेर फर्किन्छन् । अध्यक्ष श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ – “भारतीय गाइड यहाँ अरु मन्दिर हेर्न समेत दिँदैनन् । खानेकुरा पनि उतैबाट प्याकिङ गरेर ल्याउँछन् । खाएर फोहर फाल्छन् र जान्छन् ।”
यतिमात्रै होइन लुम्बिनी आउने अधिकाँश विदेशी पर्यटकहरुसमेत आफ्नै देशले बनाएको विहारमा बास बस्छन् । विहारका नाममा अधिकाँश देशहरुले यहाँ होटल सञ्चालन गरिरहेका छन् । श्रीलङ्का, चीन, दक्षिण कोरिया, थाइल्यान्डलगायत विभिन्न देशहरुबाट आउने पर्यटकहरु आफ्नै मन्दिरका पाहुना घरमा रात बिताउँछन् र फर्कन्छन् ।
केही मुलुकका पर्यटकहरु भारतीय ट्राभल एजेन्सीमार्फत यहाँ आउँछन् । उनीहरु पनि मायादेवी मन्दिरको दर्शन गरेर बास बस्न फेरि भारत पुग्छन् । अधिकाँश स्वदेशी पर्यटकहरु पनि बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी घुमेर मात्रै फर्कन्छन् तर, बुद्धले २९ वर्ष बिताएको कपिलवस्तुको तिलौराकोट, बुद्धको मावली देवदह, बुद्धको अस्थिधातु राखिएको स्थान रामग्राम जस्ता महत्वपूर्ण स्थानहरुमा पुग्दैनन् । लुम्बिनी पनि गुरुयोजनाले परिकल्पना गरेको विधिअनुसार नघुमिदिँदा पर्यटकको लुम्बिनी भ्रमण अवधि छोटो हुने गरेको छ ।
गुरुयोजनाअनुसार १ नं ढोकाबाट प्रवेश गरेर विहारहरु हँुंदै अन्तिममा मायादेवी मन्दिर पुग्ने विधि छ । यो विधि प्रयोग गर्दा लुम्बिनीमा एक रात बास बस्नै पर्छ । आध्यात्मिक हिसाबले लुम्बिनी घुम्ने यो विधिलाई सबैभन्दा उपयुक्त मानिन्छ । पर्यटकहरु शुरुमै मायादेवी मन्दिर पुगेर फर्किने गरेका कारण यहाँका व्यवसायीले लाभ लिन नसकेको पर्यटन व्यवसायी हेम बहाुदर बिष्ट बताउनुहुन्छ ।
लुम्बिनी आउने पर्यटकहरुको बसाइ अवधि लम्ब्याउन केही पर्यटन व्यवसायीहरुले अभियान चलाएका छन् । लुम्बिनीदेखि राजकुमार सिद्धार्थले २९ वर्ष बिताएको कपिलवस्तुको तिलौराकोटलगायतका बुद्धको जीवनसँग जोडिएका कुदान, निग्लिहवा, गोटिहवा, सगरहवा, जगदीशपुर ताल लगायतका क्षेत्रसम्म पुग्ने पर्यटक बस सञ्चालनमा ल्याएको व्यवसायी बिष्टले बताउनुभयो ।
यस्तै, लुम्बिनीदेखि कुशीनगरसम्म पनि पर्यटक बस सञ्चालन भएको छ । प्रचारप्रसारको कमीले यो अभियान अझै प्रभावकारी भएको छैन । व्यवसायी बिष्टले भन्नुभयो – “यसमा सबैको चासो र समन्वय जरुरी छ ।” लुम्बिनीमा पर्यटकहरुको बसाइ अवधि कम हुँदा त्यसको असर सबै व्यवसायमा परेको अनुभव गरिएको छ ।
पर्यटकहरुको सङ्ख्या देखेर उत्साहित व्यापारीहरु व्यापार नहुँदा भने दुःखी छन् । माला व्यवसायी विनोद कहारले भन्नुभयो – “ पर्यटकहरुको भीड हेरेर के गर्नु ? व्यापार छैन । पहिले सङ्ख्या कम हुँदा बरु व्यापार राम्रो थियो ।”
लुम्बिनी क्षेत्रमा विद्युत्, खानेपानी, सडकजस्ता पूर्वाधारको राम्रो विकास र व्यवस्थापन नहुँदा पर्यटकहरु अन्य स्थानमा गएर रात बिताउने गरेको स्थानीय व्यवसायीहरुको गुनासो छ । कोषले भने लुम्बिनीमा पूर्वाधारहरुको कमी नरहेको दाबी गर्दैआएको छ ।
भैरहवादेखि लुम्बिनी र लुम्बिनी विकास कोषको क्षेत्र बाहिर निर्माण भइरहेको सडक सडक विभागको निर्देशनमा रोकिएको छ जसका कारण लुम्बिनीको मुटु मानिने महिलवार, पर्सा, पडेरीयालगायतका लुम्बिनी क्षेत्र वरपरको वातावरण धुलाम्ये छ । सोही कारण यो याममा पर्यटकहरु लुम्बिनी अडिन नचाहेको व्यवसायी मञ्जु ढकालको ठम्याइ छ । उहाँले भन्नुभयो – “पहिले यहाँ धेरै चहलपहल हुन्थ्यो । पसलमा सामान बेच्न भ्याइनभ्याई थियो तर, अहिले महिलवारको व्यापार सुकेको छ ।”
सङ्ख्याका हिसाबले लुम्बिनीमा पुग्ने पर्यटकहरुको सङ्ख्या धेरै देखिए पनि बसाइ अवधि छोटो हुँदा लुम्बिनीेले पर्यटन प्रवद्र्धनमा फड्को मार्न सकेको छैन । लुम्बिनीमा पर्यटकहरुको बसाइ अवधि लम्ब्याउन सरकारी र निजी क्षेत्रले पहल गर्नुपर्ने संस्कृति तथा पर्यटनविद् डा गितु गिरी बताउनुहुन्छ ।
“नेपालका टुर एण्ड ट्राभल एजेन्सीहरुको ग्लोबल कनेक्टीभिटी हुनुपर्छ, नेपाल आउने पाहुनालाई नेपाली गाइडले नै घुमाउने व्यवस्था हुनुपर्छ,” उहाँले भन्नुभयो – “यसो गर्दा मिसगाइड हुन पाउँदैन ।”
बुुद्धको जीवनीसँग जोडिएका क्षेत्र सँगसँगै बुटवल, पाल्पा, चितवन, पोखरा लगायतका पर्यटकीय स्थलहरुको विकास गरी ती स्थानमा पर्यटक पु¥याउन प्राइभेट पब्लिक पार्टनरसिपका आधारमा कार्यक्रम तयार गर्नुपर्ने उहाँको सुझाव छ । “आएका पाहुनालाई बसाल्न मात्रै खोज्नु भन्दा लुम्बिनी आउने वातावरण बनाउन पर्यटन व्यवसायी क्रियाशील रहनुपर्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
लुम्बिनी मात्र नभई बुद्धले २९ वर्ष बिताएको तौलिहवा, मावली क्षेत्र देवदह, रामग्रामलगायतका क्षेत्रको प्रचारप्रसारका लागि निजी र सरकारी क्षेत्रको क्रियाशीलता नपुगेको विज्ञहरु औँल्याउँछन् ।
लुम्बिनीको विकास र पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि कोषले विभिन्न योजनाहरु अघि सारेको छ । बुद्धसँग जोडिएका स्थानहरुलाई समेटेर बृहत्तर लुम्बिनी गुरुयोजना तयार गर्ने कोषको योजना छ ।
कोषका उपाध्यक्ष भिक्षु मेत्तेय शाक्यपुत्तले भन्नुभयो – “यो योजनाले पूर्णता पाउने हो भने लुम्बिनी आउने पर्यटक तिलौराकोट, देवदह, रामग्रामसम्म पुग्ने वातावरण बन्ने थियो तर, लुम्बिनीको गुरुयोजना पूरा हुन अझै ३ वर्ष लाग्छ । लुम्बिनीको गुरुयोजना पूरा गर्न हामी ग्लोबल टेण्डर प्रक्रियामा गइसकेका छौं ।”
राजनीतिक अस्थिरताका कारण लुम्बिनीको गुरुयोजनाले पूर्णता नपाउँदा पर्यटन प्रवद्र्धनमा प्रतिकूल असर परेको उहाँ ठान्नुहुन्छ । अहिले पर्यटकहरुको रोजाइ र चाहना अनुसार लुम्बिनीमा गतिविधि सञ्चालन भइरहेको उहाँको भनाइ छ ।
लुम्बिनीको विकास र समृद्धिका लागि बुद्ध जन्मस्थललाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरेको सरकारको दाबी छ । भैरहवामा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनेपछि पर्यटकको पहिलो गन्तव्य बुद्ध जन्मस्थल शान्तिभूमि लुम्बिनी हुने दाबी धेरैले गर्छन् ।
चलिरहेका
रातको समयमा पौने नौ लाख बराबरको अबैध सामान पक्राउ
पोखराको लेकसाइडमा पुर्व झापाबाट भित्रीए केहि ब्यक्ति, स्थानीयमा त्रास
कास्कीको लेखनाथ सामुदायिक लायन्स अस्पतालमा एक महिलाको मृत्युु
पाेखरा -१० का २ जना महिलामा काेराेना संक्रमण पुष्टि
-
रातको समयमा पौने नौ लाख बराबरको अबैध सामान पक्राउ
४ मंसिर २०७५, मंगलवार -
पोखराको लेकसाइडमा पुर्व झापाबाट भित्रीए केहि ब्यक्ति, स्थानीयमा त्रास
२९ बैशाख २०७७, सोमबार -
कास्कीको लेखनाथ सामुदायिक लायन्स अस्पतालमा एक महिलाको मृत्युु
२४ जेष्ठ २०७७, शनिबार -
कास्कीकाे रुपाका २ जनामा काेराेना संक्रमण, कास्कीमा काेराेना संक्रमितकाे संख्या ४ पुग्याे
२४ जेष्ठ २०७७, शनिबार
-
एभरेष्ट मुद्रा अध्ययन समाज गण्डकीकाे अध्यक्षमा तुलसिराम खड्का
३१ श्रावण २०७९, मंगलवार -
हेमजामा जिल्ला स्तरीय तीज मेला हुने
३० श्रावण २०७९, सोमबार -
संघीयताको पहिचान नै प्रदेश संरचना ः मुख्यमन्त्री पोखरेल
२५ श्रावण २०७९, बुधबार -
चन्द्रावती वाग्लेको तीज गीत” शुन्य छ जन्मेको घर बरिलै” सार्वजनिक
२५ श्रावण २०७९, बुधबार
-
कञ्चनपुर प्रकरण : गृहमन्त्रीसँग दुई घण्टा वार्तापछि फेरि काममा फर्किए केसी
२८ भाद्र २०७५, बिहीबार -
रेन्डी विलियम बेरी नेपालका लागि नयाँ अमेरिकी राजदूत
२७ भाद्र २०७५, बुधबार -
मन्त्री र सचिवलाई प्रधानमन्त्री ओलीको प्रश्न : ‘एउटै योजना ३० वर्षमा पनि किन सकिएन ?’
२७ भाद्र २०७५, बुधबार -
आसाममा ५.५ रिक्टरस्केलको भूकम्प, नेपालसम्म धक्का
२७ भाद्र २०७५, बुधबार
You may also like
एभरेष्ट मुद्रा अध्ययन समाज गण्डकीकाे अध्यक्षमा तुलसिराम खड्का
पाेखरा।पाेखरामा पुराना एवम् ऐतिहासिक सिक्का तथा कागजी नाेट संग्रहकर्ताहरुकाे संस्था एभरेष्ट मुद्रा अध्ययन समाज गण्डकीकाे प्रथम साधारणसभा एवम् अधिवेशनले तुलसिराम खड्काकाे अध्यक्षतामा नयाँ कार्य समिति चयन गरेको छ। समितिकाे उपाध्यक्षमा शिव प्रसाद श्रेष्ठ, सचिवमा प्रकाशसिंह भण्डारी र काेषाध्यक्षमा हरि वहादुर ढकाल रहनुभएकाे छ। त्यसैगरी सदस्यहरुमा कमल बहादुर गुरुङ ,सुर्य कार्की,अजय श्रेष्ठ ,उर्मिला थापा र प्रेम […]
हेमजामा जिल्ला स्तरीय तीज मेला हुने
परशुराम अधिकारी हेमजा ।कास्कीको हेमजामा यस बर्ष जिल्ला स्तरीय तीज मेला हुने भएको छ । हेमजा स्थित सफल उधमशिल महिला समुहको आयोजनामा सो मेला हुने भएको हो । नारी एक भूमिका अनेक,उधम गरौ उधमशिल बनौ भन्ने नाराका साथ स्थापित सो समुहले मेलाको अबसर पारि तीज गीत प्रतियोगिता ,हाँस्य प्रस्तुती,विविध साँस्कृतिक कार्यक्रम एवं सम्मान कार्यक्रम […]
संघीयताको पहिचान नै प्रदेश संरचना ः मुख्यमन्त्री पोखरेल
पोखरा । गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री कृष्णचन्द्र नेपाली पोखरेलले आम नागरिकको चासो र चिन्ताका विषयमा सरकारले निकै सजगताका साथ काम गर्ने सरकारको जिम्मेवारीमा कुनै कमी आउन नदिने बताएका छन् । नीति तथा योजना आयोगले बुधबार पोखरामा गरेको प्रदेश विकास समास्या समाधान समितिको बैठक एवं गत आवको वार्षिक प्रगति समीक्षा बैठकमा उद्घाटन मन्तव्य राख्दै उनले संघीयताको पहिचान […]
चन्द्रावती वाग्लेको तीज गीत” शुन्य छ जन्मेको घर बरिलै” सार्वजनिक
पाेखरा।साहित्यकार एवम् गायिका चन्द्रावती वाग्लेको नयाँ तीज गीतको म्युजिक भिडियो ” शुन्य छ जन्मेको घर बरिलै ” काे मंगलबार पाेखरामा सार्वजनिक गरिएको छ। गण्डकी प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति सुर्य खड्का विखर्चीले गीतकाे बिमाेचन गर्दै माैलिक गीतले समाजमा सकरात्मक सन्देश प्रवाह गर्ने वताउनु भयाे।पुरुषले तीजे गीत गाउनु अशाेभनिय कार्य भएको उल्लेख गर्दै उहाँले महगो हाेटल र […]
चन्द्रावती वाग्लेको तीज गीत” शुन्य छ जन्मेको घर बरिलै” सार्वजनिक
पाेखरा।साहित्यकार एवम् गायिका चन्द्रावती वाग्लेको नयाँ तीज गीतको म्युजिक भिडियो ” शुन्य छ जन्मेको घर बरिलै ” काे मंगलबार पाेखरामा सार्वजनिक गरिएको छ। गण्डकी प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति सुर्य खड्का विखर्चीले गीतकाे बिमाेचन गर्दै माैलिक गीतले समाजमा सकरात्मक सन्देश प्रवाह गर्ने वताउनु भयाे।पुरुषले तीजे गीत गाउनु अशाेभनिय कार्य भएको उल्लेख गर्दै उहाँले महगो […]
यु–२० राष्ट्रिय फुटबल खेलाडी श्रेष्ठलाई पोखरामा सम्मान
पोखरा । राष्ट्रिय फुटबल टोली यु–२० का सदस्य फुटबलर सुमित श्रेष्ठ (मेस्सी लाई पोखरामा सम्मान गरिएको छ । भारतमा भएको साफ यु–२० पुरुष च्याम्पियनसिपमा खेलेर स्वदेश फिर्ता भएका श्रेष्ठलाई युनाइटेड बगरले स्वागतसहित सम्मान गरेको हो । उनलाई युनाइटेड बगरका संरक्षक तथा पूर्व राष्ट्रिय फुटबल खेलाडी इश्वर गुरुङ, फुटबलर रन्दिप पौडेल, अन्जन देवकोटा तथा युनाइटेड […]
प्रदेश खेलकुद परिषद गण्डकीको प्रशासनिक भवनको उद्घाटन
पोखरा । गण्डकी प्रदेशका यूवा तथा खेलकुद मन्त्री राजिव गुरुङले प्रदेश खेलकुद परिषद गण्डकीको प्रशासनिक भवनको उद्घाटन गरेका छन् । पोखरा रंगशालामा नवनिर्मित भवनको मन्त्री गुरुङले एक कार्यक्रमका विच शिलालेख अनावरण गरी उद्घाटन गरेका हुन् । उक्त भवन प्रदेश सरकारले करिव ९६ लाखमा उपभोभ्mा समिति मार्फत निर्माण सम्पन्न गरेको हो । मन्त्री गुरुङले भवन निर्माण […]
प्रेस युनियनका पदाधिकारीको पोखरामा सम्मान
पोखरा । नेपाल प्रेस युनियनको नवौं महाधिवेशनबाट निर्वाचित अध्यक्ष शिव लम्साल, उपाध्यक्ष नकुल अर्याल, गण्डकी उपाध्यक्ष ऋषिकान्त पौडेल र महासचिव दिलीप पौडेललाई गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री कृष्णचन्द्र नेपाली पोखरेलले सम्मानपत्र सहित सम्मान गरेका छन् । नेपाल प्रेस युनियन कास्कीले सोमबार आयोजना गरेको कार्यक्रममा मुख्यमन्त्री पोखरेलले सम्मानपत्र सहित सम्मान गरेका हुन । कार्यक्रममा प्रेस युनियनका अध्यक्ष शिव […]
आमसञ्चार विधेयक पत्रकारमैत्री हुने
पोखरा। गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री कृष्णचन्द्र नेपाली पोखरेलले गण्डकी प्रदेशको आमसञ्चार विधेयक पत्रकारमैत्री हुने बताएका छन् । नेपाल प्रेस युनियनको नवौं महाधिवेशनबाट निर्वाचित पदाधिकारीको सम्मानमा युनियन कास्कीले सोमबार आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै उनले लोकतन्त्रका लागि लडेका पत्रकारमाथि अंकुश लगाउने नियत नभएको बताए । संचारमाध्यममा आउने समाचारप्रति सरकारले सुझावका रुपमा लिएको तर सामाजिक संजालमा गरिने टिकाटिप्पणी मर्यादा […]
स्वतन्त्र पत्रकार संघ नेपालका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद बास्तोला सम्मानित
पोखरा ।स्वतन्त्र पत्रकार संघ नेपालका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद बास्तोला राष्ट्रिय नागरिक पत्रकारिता सम्मान–२०७९ द्वारा सम्मानित भएका छन् । काठमाडौंमा राष्ट्रिय नागरिक विकास समाजको १३ औं वार्षिकोत्सव समारोहबीच उनलाई श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री शेरबहादुर कुँवरले सम्मान गरेका हुन् । समारोहमा मन्त्री कुँवरले सम्मानपत्र, पूर्व पर्यटन राज्यमन्त्री परशुराम तामाङले माला तथा समाजका अध्यक्ष महेशजंग कुँवरले […]
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.