पाेखरा ।  नेपाल पत्रकार महासंघका निवर्तमान केन्द्रीय सदस्य   अधिवक्ता  सरिता तिम्सिना पगेनी  रुपा रत्न सम्मानबाट सम्मानित हुनुभएको छ।  मंगलबार कास्कीको रुपा गाउँपालिकाले आफ्नो स्थापना दिवसको अवसरमा  पत्रकार पगेनीलाई दाेसल्ला र ताम्रापत्रसहित रुपा रत्न सम्मान २०८१ बाट सम्मानित गरेको हो । पत्रकारिता मार्फत रूपा र राष्ट्रलाई दिएकाे महत्वपूर्ण योगदान स्वरूप पगेनीलाई  सम्मान गरिएकाे रुपा गाउँपालिकाका प्रमुख नवराज ओझाले जानकारी दिनुभयाे ।   रुपा रत्न सम्मान २०८१ बाट सम्मानित   पगेनी नेपाल पत्रकार महासंघकाे निर्वतमान केन्द्रीय सदस्य एवम् कानुन बिभाग प्रमुख समेत हुनुहुन्छ ।  

पाेखरा। ११५ औं अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवसको अवसरमा नेपाल महिला संघ पाेखरा महानगर कार्यसमितिले  आयाेजना गरेकाे राजनीतिमा महिला सहभागिता सम्भावना र चुनाैती विषयक प्रशिक्षण एवम् सम्मान कार्यक्रम आईतवार पाेखरामा सम्पन्न भएकाे छ। कार्यक्रमकाे उद्घाटन गर्दै नेपाल महिला संघ कास्कीका संस्थापक अध्यक्ष शकुन्तला गुरुङले समाजकाे आधाभन्दा बढी स्थान ओगटेका महिलाहरुको समान सहभागिता विना समाजको विकास हुन नसक्ने बताउनुभयो ।राजनितीमा महिला सहभागिता अनिवार्य रहेको उल्लेख गर्दै उहाँले आरक्षणका नाममा सक्षम र अवसर प्राप्त गर्न सक्ने भन्दा नयाँ र अवसर प्राप्त गर्न नसक्नेहरुलाई अवसर दिनुपर्नेमा जाेड दिनुभयो ।   कार्यक्रममा बाेल्दै नेपाली काँग्रेस कास्कीका सभापति किशोर दत्त बरालले राजनीतिमा आउनका लागि महिला स्वयं नै सक्षम र नेतृत्व विकास सीप भएको हुनुपर्ने बताउनुभयो ।कसैको लहैलहैमा नेता भईदैन भन्दै उहाँले आफ्नाे व्यक्तित्व निखार्दै समाजमा सुगन्ध छर्ने महिलालाई राजनीतिक दलले आफैं खाेज्ने बताउनुभयो ।  

      कास्की  ।  रूपा वाङ्मय प्रतिष्ठानले अन्तर्राष्ट्रिय  नारी दिवसका अवसरमा आयोजना गरेको विद्यालयस्तरीय खुला कविता प्रतियोगितामा तथा विविध साहित्यिक, साँस्कृतिक कार्यक्रममा डायमण्ड मा.वि. कि छात्रा सृष्टि लामिछनेको परिवर्तन कविता प्रथम भएकी छन् । त्यस्तैगरी सैनिक आवासीय महाविद्यालयका उमङ्ग कुँवरको म यसरी फुल्दैछु द्वित्तीय, त्रिभुवन शान्ति मा.वि. कि सुजता सापकोटाको आमाको महिमा तृतीय र सैनिक आवासीय महाविद्यालयकी कृतिका रानाभाटको नारी तिमी हौ र रुपाज्योती मा.वि. कि ममता सुवेदीको नारी अब उठौँ कविताले सान्त्वना स्थान हाँसिल गरेका छन् । उक्त कार्यक्रमको निर्णायकमा सञ्जीव पौडेल, सुरज उपाध्याय र रेशम गिरी रहनु भएको थियो । प्रथम, द्वितीय, तृतीय र सान्त्वना हुनेलाइ क्रमश : ४०००, ३०००, २००० र १००० नगद पुरस्कार र प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको कार्यक्रम संयोजक सुजन गौतम भुजुले जानकारी दिनुभयो ।   कार्यक्रमकाे  उद्घाटन गर्दै रूपा गाउँपालिका अध्यक्ष नवराज ओझाले गाउँपालिकाको साहित्य, कला तथा संगितको बिकासका लागि यस्ता कार्यक्रमले  महत्त्वपूर्ण भुमिका खेल्ने बताउनुभयाे । रूपा वाङ्मय प्रतिष्ठानको  बिकासका लागि गाउँपालिका सधै सकारात्मक रहेको उहाकाे भनाइ थियाे । रूपा वाङ्गमय प्रतिष्ठानका अध्यक्ष आदर्श पोखरेलले वाङ्गमय प्रतिष्ठानको पहिलो कार्यक्रम हर्षउल्लासका साथ सम्पन्न भएकोमा खुसी व्यक्त गर्दै सबै सहभागीहरूलाई आभार व्यक्त गर्नुभयो। कार्यक्रममा झलक गुरुङ, नविना सुवेदी, पार्थराज सुवेदी, सुजन रानाभाट, विश्वास साधक, विवेक अधिकारी, शर्मिला बसौला, सुजन गौतम भुजु र विना ढुङ्गानाले आफ्नो प्रस्तुती राख्नुभएको थियो भने बलभद्र कुमाल, बिमल बाबू न्यौपाने, डा. निरन्जन कोइराला, राजन सुवेदी र दिपेन्द्र गौतमले बोल्नुभएको थियो । प्रतिष्ठानका अध्यक्ष आदर्श पोखरेलको सभापतित्वमा सम्पन्न भएको उक्त कार्यक्रमको सञ्चालन संस्थाका सचिव मदन घिमिरेले गर्नुभएको थियो ।

  पोखरा ।  नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलको बाह्रौ संस्करण फागुन १५ देखि १८ गतेसम्म पोखरामा हुने भएको छ । आयोजक बुकवर्म फाउन्डेसनले शुक्रबार पोखरामा पत्रकार सम्मेलन गरेर अघिल्ला संस्करणजस्तै यस वर्ष पनि फेवाताल किनारको बाराही घाटमा महोत्सव हुने जानकारी दिएको हो । ‘साहित्यको कुम्भमेला’ मानिने फेस्टिभलको यो संस्करणको मुख्य प्रस्तुतकर्ता एनसेल फाउन्डेसन हो । सेसन कक्ष र स्टल तयारीको काम अन्तिम चरणमा पुगेको फेस्टिभलका कार्यकारी निर्देशक नीरज भारीले जानकारी दिए । फेस्टिभलमा ५० भन्दा बढी छलफल सत्र, अन्तक्र्रियात्मक कार्यक्रम, सांगीतिक प्रस्तुति र अन्य रचनात्मक कार्यक्रम समावेश गरिएको छ । देश–विदेशका दुई सयभन्दा बढी साहित्यकार, राजनीतिज्ञ, लेखक, कलाकार, सम्पादक, पत्रकारलगायतको उपस्थिति रहने छ । फेस्टिभलमा साहित्यसँग जोडिएका सामाजिक, राजनीतिक, आर्थिक, नवीन प्रविधि, सिनेमालगायत विविध क्षेत्रका विषयमाथि गम्भीर मन्थन हुनेछ । यसपटक प्राध्यापक तथा अर्थशास्त्री महेन्द्र पी लामाको विद्वत प्रवचनसँगै फेस्टिभल सुरू हुने कार्यकारी निर्देशक भारीले जानकारी दिए । उनी इन्दिरा गान्धी ओपेन यूनिभर्सिटी (आईजीएओयू)को प्रो–उपकुलपति र भारतको सिक्किम विश्वविद्यालयका संस्थापक उपकुलपतिसमेत हुन् । उनी भारतको राष्ट्रिय केन्द्रीय विश्वविद्यालयको सबैभन्दा कान्छा उपकुलपतिसमेत बनेका थिए । विद्वत् प्रवचनलगत्तै अध्यात्म र संघर्षमाथि अभिनेत्री मनीषा कोइराला र पत्रकार विजय कुमारको विशेष संवाद हुनेछ । यसैगरी महानायक राजेश हमालको पुस्तक ‘युगदेखि युगसम्म’को आवरण तथा पुस्ताकांश लोकार्पण पनि विविध विशेष सत्रमध्ये एक हो । हमालको पुस्तक प्रकाशोन्मुख छ । फेस्टिभलमा उद्यमी एव लेखक जीवा लामिछानेको बहुप्रतीक्षित पुस्तक ‘अक्षत अन्टार्कटिका’को लोकार्पण हुने आयोजकले जनाएको छ । नेपाली क्रिकेटका ढुकढुकी पारस खड्का हुन् या साहित्यानुरागीबीच चर्चित भूषिता वशिष्ठ, समाजसेवालाई आफ्नो कर्म बनाएका डा. भगवान कोइरालादेखि म्यागी डोएनसम्मको प्रेरणादायी संवाद फेस्टिभलमा रहनेछन् । म्यागी अमेरिकन समाजसेवी हुन् । सुर्खेतस्थित एक बालगृहको सहसंस्थापक उनी सन् २०१५ को सीएनएन हिरो हुन् । नेपाली अमेरिकी लेखक रञ्जन अडिगाको सहभागिता फेस्टिभलका दुई सत्रमा रहनेछ । उनको छोटो कथा संग्रह, ‘लिच एण्ड अदर स्टोरीज’माथि उनी र भूषिता वशिष्ठबीच संवाद हुनेछ । उनका कथा र लेखहरू स्टोरी क्वार्टरली, द न्यू योर्क टाइम्स, हफी पोस्ट, द साल्ट लेक ट्रिब्यून, लगायतमा प्रकाशित छन् । उनी वेस्टमिन्स्टर विश्वविद्यालय, साल्ट लेक सिटी र युटामा रचनात्मक लेखनविधि पढाउँछन् । फेस्टिभलको यो संस्करणमा दुई फरक पुस्ताका लेखकको पुस्तकमाथि विमर्श हुनेछ । अग्रज वामपन्थी नेता एवम् नेकपा मसालका महामन्त्री मोहनविक्रम सिंहद्वारा लिखित उपन्यास ‘कामरेड जलजला’माथि विमर्श हुने र ६ वर्षीय भूमिलक्ष्मी पराजुलीको ‘मरमेड, ह्वेल एन्ड प्रिन्सेस’ नामक चित्रकथा पुस्तक सार्वजनिक गरिने फेस्टिभलका निर्देशक अजित बरालले जानकारी दिए । ८९ वर्षीय सिंहको एक हजार ३२० पृष्ठको उपन्यास नेपालमा प्रकाशित सबैभन्दा ठूलो पुस्तक भएको बताइन्छ । परम्परागत धुनदेखि पपसम्म वा यी दुवै विधाका सङ्गीतको मिश्रणले फेस्टिभलका साँझहरूलाई संगीतमय बनाउनेछ । सांगीतिक कार्यक्रमहरूमा प्रोजेक्ट सारङ्गीअन्तर्गत किरण नेपालीको नेतृत्वमा सामूहिक प्रस्तुति हुनेछ । त्यस्तै नेपाली संगीतका पप–सम्राटका रूपमा परिचित ओमविक्रम विष्टले पनि फेस्टिभललाई गुञ्जायमान बनाउनेछन् । परम्परागत धुन र लयहरूलाई समकालीन परिवेश सुहाउँदो स्वरूप दिने सांगीतिक समूह ‘सोनागी ब्लुज’ले पनि फेस्टिभलमा प्रस्तुति दिनेछ । काठमाडौँ विश्वविद्यालयको संगीत विभागका विद्यार्थीहरूको सामूहिक परियोजनाका रूपमा सुरु भएको यस ब्यान्डको संगीतमा नेपाली लोक, रक र भारतीय शास्त्रीय संगीतको समिश्रण सुन्न सकिन्छ । सिर्जनाको अर्को विधा चित्रकलालाई यस वर्ष पनि प्राथमिकता दिइएको कार्यकारी निर्देशक भारीले सुनाए । यस संस्करणमा परम्परागत पौभा चित्रका विश्व प्रसिद्ध कलाकार लोक चित्रकारका चित्र प्रदर्शनीमा राखिने उनले जानकारी दिए । विश्वप्रसिद्ध भारतीय लेखक शशि थरूरको पुस्तक ‘ह्वाई आई एम अ हिन्दू’को नेपाली संस्करण लोकार्पणसँगै फेस्टिभलको साङ्गे हुनेछ । भारतीय राजनीति, इतिहास र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका विश्लेषक तथा चर्चित लेखक थरूरका कैयौं पुस्तकले विश्वव्यापी चर्चा पाएका छन् । शुक्रबार पोखरामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै फेस्टिभलका निर्देशक अजित बरालले सन् २०११ देखि नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलको आयोजनापछि नेपालमा वार्षिक रूपमा दर्जनौं साहित्यिक महोत्सव हुन थालेको र यो निकै खुसीको कुरा भएको बताए । ‘सुर्खेत, काठमाडौं, पोखरा, धादिङ, काँकडभिट्टा, विराटनगर र टीकापुरमा साहित्य र विचारका महोत्सव गरिँदै छ,’ उनले भने, ‘यस्ता फेस्टिभलले ‘पब्लिक डिस्कोर्स’लाई बलियो बनाएको छ । यसको श्रेय नेपाल लिटरेचर फेस्टिभललाई जान्छ ।’ एनसेलकी इन्टेरिम मार्केटिङ, कम्युनिकेसन एन्ड सस्टेनेबिलिटी डाइरेक्टर विशाखा लक्ष्मी खड्काले सञ्चारको क्षेत्रबाट मात्र नभई कला र साहित्यबाट पनि आफूहरू समाजसँग जोडिएको बताइन् । कला–संस्कृति र साहित्य समाजको धरोहर भएको र एनसेल फाउन्डेसनमार्फत फेस्टिभलसँग १० वर्षपछि फेरि आबद्ध हुन पाएकोमा उनले खुसी व्यक्त गरिन् । ‘कला, साहित्य र संस्कृति हाम्रा धरोहर हुन् । यिनको जगेर्ना गर्नु सबैको जिम्मेवारी हो । नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलका सुरुका वर्षहरुमा हाम्रो सहयात्रा एकदमै राम्रो रह्यो । एक दशकपछि पुनः सहकार्य गर्न पाएकोमा हामी अत्यन्तै हर्षित छौं ।’ एनसेल फाउन्डेसनले सञ्चार, प्रविधि, शिक्षा, स्वास्थ्य, वातावरण, कला, संस्कृतिलगायत क्षेत्रमा २ अर्ब रूपैयाँभन्दा बढी लगानी गरेको उनले जानकारी दिइन् । फेस्टिभल आयोजक सदस्य एवम् पत्रकार केशवशरण लामिछानेले साहित्य र नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलको महत्वबारे चर्चा गरे । साहित्यले समाजमा पु¥याएका योगदानहरूका उदाहरण दिँदै उनले भने, ‘साहित्यले सामाजिक न्यायको क्षेत्रमा, मूल्य र मान्यता भत्काउने र निर्माण गर्ने काममा सघन भूमिका खेलेको हुन्छ । सँगै यसले अल्पसङ्ख्यक, पिछडिएका वर्गलगायतको भाषा, बोली, पिँधको आवाज र रोदनलाई मूलधारको मुद्दा बनाउने काम पनि गर्छ । नेपाली समाज पनि अझ बढी सहिष्णु, सहानुभूतिपूर्ण, स्वतन्त्रतावादी र सभ्य बनोस् भन्ने हाम्रो चाहना छ । त्यही कार्यलाई टेवा पु¥याउन नै नेपाल लिटरेचर फेस्टिभल आयोजना गरिएको हो ।’ फेस्टिभल आयोजक सदस्य एवं पत्रकार भरत कोइरालाले इभेन्टहरूको सहर पोखरामा बर्सेनि हुँदै आएको लिटरेचर फेस्टिभलले सहरको संस्कृति र सभ्यता निर्माण थप योगदान पु¥याएको विश्वास व्यक्त गरे । फेस्टिभलको आयोजक ३६ लाख ७३ हजार रूपैयाँ घाटामा रहेको कार्यकारी निर्देशक निरज भारीले पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी गराए । एघारौं संस्करणमा एक करोड १० लाख ९२ लाख रूपैयाँ आम्दानी र एक करोड १४ लाख ७६ हजार रूपैयाँ खर्च भएको उनले सुनाए । गत संस्करणमा मात्र ३ लाख ८३ हजार ३ सय ६० रूपैयाँ घाटा भएको थियो । ‘दसौं संस्करणमा हामीसँग टाइटल स्पोन्सर थिएन । त्यसैले त्यो संस्करणको घाटा अहिलेसम्म व्यहोर्नुपरेको छ,’ भारीले भने, ‘पोखराका साहित्य प्रेमी र देशका अग्रज र समकालीन लेखकहरूको साथले हामीलाई यो फेस्टिभल निरन्तर गर्न झकझकाएको छ । नाफा घाटाभन्दा पनि फेस्टिभलले साहित्य र कला क्षेत्रलाई के दियो भन्ने प्रमुख विषय हो ।’ फेस्टिभलको उद्घाटन सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले गर्नेछन् । फेस्टिभललाई बुद्ध एयरले सम्वद्र्धन गरेको छ । पोखरा महानगरपालिका प्रवद्र्धक रहेको फेस्टिभलमा गण्डकी प्रदेश सरकार सहप्रवद्र्धक छ । त्यस्तै उप–प्रवद्र्धकका रूपमा नेपाल पर्यटन बोर्ड, कृषि विकास बैंक, ग्लोबल आइएमई बैंक र प्रभु बैंकले आयोजकलाई साथ दिएका छन् ।