पूर्वाधार निर्माण सुदूरपश्चिमको मुख्य प्राथमिकता
नेपाल–भारत आवागमन सहजताका लागि मात्र नभई सुदूरपश्चिम प्रदेशको समृद्धिसँग समेत जोड्ने गरिएको महाकाली नदीमाथिको चार लेनको पक्की पुल निर्माण तीव्र गतिमा अघि बढेको छ ।
पूर्वमा कर्णाली नदीदेखि पश्चिम महाकाली नदीसम्म फैलिएको सुदूरपश्चिम प्रदेशको विकास गतिविधि यिनै नदीबाट शुरु हुन्छ । कर्णालीबाट रानीजमरा, कुलरिया सिँचाइ आयोजनाअन्तर्गत कैलालीमा सिँचाइका लागि ठूलो योजना निर्माणाधीन अवस्थामा छ भने पश्चिम महाकाली नदीबाट पनि कैलालीको मालाखेतीसम्म सिँचाइ पु¥याउन महाकाली सिँचाइ तेस्रो चरणले १३ किलोमिटर मूल नहर निर्माण गरिसकेको छ । थप १४ किलोमिटर नहरको निर्माण कार्य भइरहेको छ ।
भारतको राजधानी नयाँदिल्ली पनि स्थल दूरीका हिसाबले गड्डाचौकी नाका नजीकको दूरी हो । महाकाली नदीमा रहेको बनवासा पुलमा आवागमनको असहजताले नाकाको चहलपहल घटेको लामो समय बितिसक्यो ।
महाकाली नदीमा गत वर्षदेखि थालिएको चार लेनको पुल निर्माण सम्पन्न भइसकेपछि सुदूरपश्चिमको व्यापार/व्यवसायको ढोका खुल्नेमा यहाँका निजी क्षेत्र आशावादी छन् । “महाकालीमा पुल बनेपछि भारतसित व्यापारिक नाकाका रूपमा पनि विकास गर्न सहज हुनेछ,” कञ्चनपुर उद्योग वाणिज्य सङ्घका वरिष्ठ उपाध्यक्ष जङ्गलबहादुर मल्लले भन्नुभयो, “त्यसैले पनि पुललाई समृद्धिको ढोकाका रूपमा हेरिएको हो ।”
हाल सञ्चालनमा रहेको बनवासा पुल जीर्ण भएकाले भारतले ठूला सवारीसाधनलाई दैनिक छ घण्टा मात्रै सञ्चालनमा ल्याउने गरेको छ । यहाँ भइरहेका राष्ट्रिय गौरवका आयोजना निर्माणको गति भने सुस्त नै देखिन्छ । महाकाली सिँचाइ तेस्रो चरणको मूल नहर निर्माणको काम प्रक्रियागत कारणले नै कछुवा गतिमा छ ।
यहाँको बहुचर्चित पञ्चेश्वर जलविद्युत् परियोजना र पश्चिम सेती जलविद्युत् परियोजना दशकौँदेखि अघि बढ्न सकेका छैनन् । झण्डै साढे तीन दशकदेखि बन्ने भन्दै आएको पश्चिम सेती बन्नेमा अझै अन्यौलता नै छ । त्यस्तै, बेलाबखतमा चर्चा पाउने पञ्चेश्वर जलविद्युत् परियोजना बनाउने भनेको पनि दुई दशक बितिसक्यो ।
आर्थिक वर्ष २०६३/६४ देखि निर्माण थालिएको महाकाली सिँचाइको नहर निर्माण अहिलेसम्म १३ किलोमिटर मात्रै भएको छ । महाकाली सिँचाइ तेस्रो चरणको कार्यालय भीमदत्तनगरका अनुसार निर्माण भए कैलालीको मालाखेती र कञ्चनपुरको पूरै क्षेत्रफल गरी ३३ हजार ५२० हेक्टरमा सिँचाइ सुविधा पुग्नेछ ।
सन् २०२२ सम्म पूरा गरिसक्ने लक्ष्य रहे पनि सिँचाइ नहर निर्माणको गति भने सिन्तोषजनक देखिएको छैन । निर्माण अघि बढाउने भनिएको नहरको १४ किलोमिटर क्षेत्रमा मुआब्जा वितरणको काम भने अझै बाँकी छ । वर्षा सकिएसँगै महाकाली नदीमा भने पुल निर्माणले गति पाएको छ । पुलसँगै बन्ने पहुँचमार्ग र सहायक पुलहरू पनि एकसाथ निर्माण भइरहेको निर्माण कम्पनी कुमार सिएसइसी जेभीका इन्जिनीयर किशोरराज पाण्डेयले बताउनुभयो ।
“पहुँचमार्गमा पर्ने जग्गाको मुआब्जाका कारण केही समय सडक निर्माणले गति लिन नसकेको हो,” उहाँले भन्नुभयो – “अब तोकिएको समयमै सम्पन्न हुन्छ ।” पुल निर्माणको लागत रु ३ अर्ब २८ करोड रहेको छ । त्यसैगरी, कैलालीको २० हजार तीन सय हेक्टर क्षेत्र सिँचाइ सुविधा पुग्ने रानीजमरा, कुलरिया सिँचाइ आयोजना निर्माणधीन अवस्थामै छ । लम्की शाखा नहर निर्माण कार्य मुआब्जाका कारण पुनः प्रभावित हुने देखिएको छ । “हामीले वन क्षेत्रमा परेको जग्गाको विवाद मिलाएर छ किलोमिटर नहर निर्माण गर्दैछौँ,” इन्जिनीयर पाण्डेले भन्नुभयो ।
नहर निर्माणको जिम्मा पाएको कालिका–कुमार जेभीका कार्यक्रम प्रबन्धक सुनील पौडेलले भन्नुभयो – “मुआब्जालगायतका कारण अब तत्काल अघि बढ्ने अवस्था छैन ।” चौध दशमलव सात किलोमिटर लम्बाइ रहेको लम्की शाखा नहर निर्माणका लागि २०७३ साउन २३ गते रु एक अर्ब ७१ करोड ७९ लाख १५ हजारमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो ।
रानीजमरा, कुलरिया सिँचाइ आयोजना कार्यालय टीकापुरका अनुसार पथरियादेखि थप १८ किलोमिटर शाखा निर्माणका लागि सर्भेको काम हुँदैछ । नहर आधुनिकीकरणका लागि विश्व बैंकले झण्डै रु छ अर्ब लगानी गर्ने बताइन्छ । आयोजनाअन्र्तगत नयाँ शाखाहरू निर्माणमा सरकारको लगानी रहेको छ ।
रु १२ अर्ब ६३ करोड लगानी रहेको आयोजनाअन्तर्गत कर्णालीको चिसापानीमा इन्टेक (मुहान) निर्माण सम्पन्न भई करिब पाँच दशमलव आठ किलोमिटर मूल नहर निर्माणको कामसमेत अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
आयोजना कार्यालयका इन्जिनीयर कृष्णबहादुर विष्टले आगामी वर्षभित्र आठ दशमलव आठ किलोमिटर मूल नहर र जलविद्युत् आयोजना निर्माणको काम सकिने बताउनुभयो । “आयोजनाको भौतिक संरचना निर्माणतर्फ ३६ प्रतिशत काम सकिएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “शाखा नहर निर्माण पनि धमाधम भइरहेको छ ।” आयोजनाअन्र्तगत रानीजमरा र कुलरिया गरी तीन वटा शाखा नहर विस्तार यसअघि नै भइसकेको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
सिञ्चित क्षेत्रको संरक्षणका लागि कर्णाली, पथरैया र मोहना नदीहरूमा तटबन्धन कार्य गर्ने लक्ष्य रहेकामा हाल सम्म २१ किलोमिटर लामो भागमा तटबन्धनको काम भएको छ । यससँगै यहाँका सबै जिल्लामा साना तथा मझौला विकासका कार्यक्रमहरूसमेत अघि बढेका छन ।
सुदूरपश्चिमको समृद्धिसँग जोडिएको कैलालीको गेटास्थित मेडिकल कलेजको पूर्वाधार निर्माण कार्यले गति लिएको छ । सरकारले विसं २०६६ मा कैलालीको गेटामा मेडिकल कलेज स्थापनाको घोषणा गरेको थियो ।
मेडिकल कलेजको निर्माणाधीन अस्पताल भवनको पहिलो चरणको निर्माण सकिन लागेको कलेज पूर्वाधार निर्माण विकास समितिका कार्यकारी निर्देशक हेमराज पुजाराले बताउनुभयो । अस्पताल भवनका बाँकी तीन तलासहित अन्य सातवटा संरचना निर्माणका लागि हालै बोलपत्र आह्वानसमेत भइसकेको छ । पहिलो चरणमा कलेजको तीन तले अस्पताल भवन निर्माणको काम चाँडै सम्पन्न हुने निर्माण कम्पनीले जनाएको छ ।
कलेजका लागि दुई तलाको र तीन तलाको गरी दुईवटा छुट्टाछुट्टै भवन निर्माणाधीन रहेकामा ५५ प्रतिशत निर्माण कार्य पूरा भइसकेको छ । यस्तै, पाँच तलाका दुई छात्रावास भवनको काम पनि करीब ४० प्रतिशत पूरा भइसकेको छ ।
छ सय शय्या हुने कलेजको पहिलो चरणमा निर्माणाधीन अन्य कतिपय भौतिक पूर्वाधारको काम आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा पूरा गर्ने लक्ष्य छ । भौतिक संरचना निर्माणका लागि हालसम्म रु तीन अर्ब पाँच करोडको ठेक्का भइसकेकामा चालु आर्थिक वर्षमा थप रु एक अर्ब बराबरका संरचना निर्माणका लागि ठेक्का दिइएको छ । मेडिकल कलेज स्थापनाको घोषणासँगै खुशी भएका सुदूरपश्चिम प्रदेशवासी कलेज सञ्चालनको प्रतीक्षामा छन् ।
सुदूरपश्चिमको राष्ट्रिय गौरवको ३० मेगावाट क्षमताको चमेलिया जलविद्युत् आयोजना गत माघदेखि सञ्चालनमा आएको छ । उक्त आयोजनाले १५–१५ मेगावाटका दुई युनिटबाट विद्युत् उत्पादन गरी राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडेको छ । बैतडी र दार्चुलाको सीमा नदी चमेलियामा २०६३ साल पुसदेखि निर्माण शुरु भएको आयोजनाले २०६८ सालमा निर्माण सक्ने लक्ष्य राखेको भए पनि पटक÷पटक म्याद थप गर्दै सम्पन्न गर्न छ वर्ष लगायो ।
आयोजनाले गएको पुसदेखि परीक्षण उत्पादन शुरु गरेको थियो । साढे आठ अर्ब रूपैयाँमा निर्माण गरिसक्ने भनिएको आयोजनाको कुल लागत बढेर रु १६ अर्ब पुगेको आयोजनाले जनाएको छ । आयोजना चाइना गेजुवा ग्रुप अफ कम्पनी (सिजिजिसी) ले निर्माण गरेको हो ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरूमा सडक पूर्वाधार निर्माणले पनि प्राथमिकता पाएको छ । यहाँ सडक, खानेपानी, शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा समेत उल्लेख्य रुपमा विकास हँुदै गएको छ ।
त्यसैगरी, कैलाली–कञ्चनपुरमा हुलाकी सडक मार्ग निर्माणाधीन अवस्थामा छ । सघन शहरी विकास कार्यक्रमअन्र्तगत पनि यहाँ विकास निर्माणको कामलाई प्राथमिकता दिइएको छ । स्थानीय तहहरू पनि पूर्वाधार निर्माणमा जुटिरहेका छन् ।
चलिरहेका
रातको समयमा पौने नौ लाख बराबरको अबैध सामान पक्राउ
पोखराको लेकसाइडमा पुर्व झापाबाट भित्रीए केहि ब्यक्ति, स्थानीयमा त्रास
कास्कीको लेखनाथ सामुदायिक लायन्स अस्पतालमा एक महिलाको मृत्युु
पाेखरा -१० का २ जना महिलामा काेराेना संक्रमण पुष्टि
-
रातको समयमा पौने नौ लाख बराबरको अबैध सामान पक्राउ
४ मंसिर २०७५, मंगलवार -
पोखराको लेकसाइडमा पुर्व झापाबाट भित्रीए केहि ब्यक्ति, स्थानीयमा त्रास
२९ बैशाख २०७७, सोमबार -
कास्कीको लेखनाथ सामुदायिक लायन्स अस्पतालमा एक महिलाको मृत्युु
२४ जेष्ठ २०७७, शनिबार -
कास्कीकाे रुपाका २ जनामा काेराेना संक्रमण, कास्कीमा काेराेना संक्रमितकाे संख्या ४ पुग्याे
२४ जेष्ठ २०७७, शनिबार
-
एसओएस गण्डकीमा नवआगन्तुक विद्यार्थीको स्वागत तथा अभिमुखीकरण
११ श्रावण २०८१, शुक्रबार -
शिक्षा मन्त्री भट्टराइ र जापानी राजदूत बीच भेट्बार्ता
११ श्रावण २०८१, शुक्रबार -
पोखरामा एक महिने श्रीमदवीतक चर्चा एवं श्रीकृष्ण कथा प्रवचन सुरू
१० श्रावण २०८१, बिहीबार -
अपाङ्गमैत्री कानून निर्माणको मस्यौदा प्रदेश सरकारलाई हस्तान्तरण
१० श्रावण २०८१, बिहीबार
-
कञ्चनपुर प्रकरण : गृहमन्त्रीसँग दुई घण्टा वार्तापछि फेरि काममा फर्किए केसी
२८ भाद्र २०७५, बिहीबार -
एसओएस गण्डकीमा नवआगन्तुक विद्यार्थीको स्वागत तथा अभिमुखीकरण
११ श्रावण २०८१, शुक्रबार -
आसाममा ५.५ रिक्टरस्केलको भूकम्प, नेपालसम्म धक्का
२७ भाद्र २०७५, बुधबार -
साफ च्याम्पियनसीप : सेमिफाइलका खेल आज, इतिहास रच्ने दाउमा
२७ भाद्र २०७५, बुधबार
You may also like
एसओएस गण्डकीमा नवआगन्तुक विद्यार्थीको स्वागत तथा अभिमुखीकरण
पोखरा । पोखराको रामबजारस्थित एसओएस हर्मन माइनर स्कुल गण्डकीमा कक्षा ११ का नवआगन्तुक विद्यार्थीहरूको स्वागत तथा अभिमुखीकरण कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । विद्यालयको प्राङ्गणमा आयोजित एक विशेष समारोहका बीचमा उनीहरूको स्वागतसहितको अभिमुखीकरण गरिएको हो । दीपप्रज्ज्वलनसहित एसओएसका संस्थापक हर्मन माइनरको तस्बिरमा पुष्पार्पण गरी कार्यक्रमको समुद्घाटन गरियो । पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख धनराज आचार्यको प्रमुख […]
शिक्षा मन्त्री भट्टराइ र जापानी राजदूत बीच भेट्बार्ता
शिक्षा मन्त्री बिद्या भट्टराइ र नेपालका लागि जापानका राजदूत किकुता युताका बीच शुक्रबार भेटबार्ता सम्पन्न भएको छ । भेटबार्तामा नेपाल र जापानबीच शिक्षाको क्षेत्रमा दिगो बिकास र सम्बन्धका बारेमा छलफल भएको थियो । सो अबशरमा मन्त्री भट्टराइले जापानले विशेषगरी २०१५ को भूकम्प र कोभिड–१९ महामारी जस्ता विपदमा जापानको निरन्तर सहयोगको प्रशंसा गर्नुभयो । मन्त्री भट्टराइले […]
पोखरामा एक महिने श्रीमदवीतक चर्चा एवं श्रीकृष्ण कथा प्रवचन सुरू
पोखरा । पोखरामा आजदेखी एक महिने श्रीमदवीतक चर्चा एवं श्रीकृष्ण कथा प्रवचन शुरु भएको छ । पोखरा ८ रत्नचोकमा रहेको श्रीकृष्ण प्रणामी मन्दिरमा सुरु भएको प्रवचन कार्यक्रमको गण्डकी प्रदेशका सामाजिक बिकास तथा स्वास्थ्य मन्त्री विन्दुकुमार थापाले पर्यटकीय राजधानीमा आयोजना हुने कार्यक्रमहरुले धार्मिक पर्यटनलाई टेवा पुग्ने वताए । धार्मिक तथा आध्यात्मिक कार्यक्रमले सकारात्मक सोंचको बिकासका […]
अपाङ्गमैत्री कानून निर्माणको मस्यौदा प्रदेश सरकारलाई हस्तान्तरण
पोखरा । अपाङ्गमैत्री कानून निर्माणको मस्यौदा गण्डकी प्रदेश सरकारलाई हस्तान्तरण गरिएको छ । राष्ट्रिय अपाङ्गता महासंघ गण्डकी प्रदेश र स्वालम्बन जीवनपद्धति केन्द्र पोखराले मस्यौदा गण्डकी प्रदेश सरकारका सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्य मन्त्री विन्दुु कुमार थापालाई हस्तान्तरण गरेको हो । कार्यक्रममा मन्त्री थापाले प्रदेश सरकारले बनाउन लागेको अपाङ्गता सम्बन्धी ऐनलाई प्रभावकारी बनाउन मस्यौदा सहायकसिद्ध हुुने बताए […]
पोखरा आदर्श सेकेन्डरी स्कुलमा अभिमुखीकरण कार्यक्रम
पाेखरा । पोखरा आदर्श सेकेन्डरी स्कुलमा कक्षा ११ का विद्यार्थीका निम्ति अभिमुखीकरण कार्यक्रम बुधबार सम्पन्न भयो । कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि विद्यालयका संचालक तथा प्राध्यापक शिव त्रिपाठीले विद्यार्थीलाई समयको महत्त्व बुझेर एउटा असल नागरिक बन्नुपर्ने बताए । कार्यक्रममा सहजकर्ता भक्तराज रसाइलीले विद्यार्थीहरुले सफल जीवन कसरी जिउने? आफ्नो लक्ष्य प्राप्तिमा कसरी पुग्ने ? भन्ने सवालमा सहजीकरण गरेका […]
पोखरा–३३ शुक्लेश्वर धाम शिववस्तीमा महायज्ञ हुने
पोखरा । पोखरा महानगरपालिका वडा नं ३३ शिववस्तीस्थित शुक्लेश्वर धाम प्राङ्गणमा यही साउन १४ गतेदेखि २४ गतेसम्म श्रीमद्भागवत महापुराण, सप्ताह ज्ञान महायज्ञ, शिव महापुराण, बृहत धार्मिक श्रावण मेला एवम् बोलबम महोत्सव हुने भएको छ । महायज्ञबारे जानकारी दिन आज आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा मन्दिरको सर्वाङ्गिण, भौतिक पूर्वाधार विकास निर्माण सहयोगार्थ महायज्ञ गर्न लागिएको शुक्लेश्वरधाम क्षेत्र विकास […]
सौर्य एयरलाइन्सको जहाज दुर्घटना
काठमाडौँ । त्रिभुवन विमानस्थलमा विमान दुर्घटना भएको छ । बुधबार करिब ११ बजे सौर्य एयरलाइन्सको जहाज दुर्घटनामा परेको बताइएको छ । विमानमा आगलागी भइ धुवाँ उडिरहेको छ भने सुरक्षाकर्मी र विमानस्थलका फायरफाइटरहरु आगो निभाउन लागि परेका छन् । दुर्घटनाबारे थप विवरण आउन बाँकी छ ।
पोखरा -२४ मा सार्वजनिक सुनुवाई सम्पन्न, चुनावी वाचालाई पाँच वर्ष भित्र पुरा गर्ने प्रतिवद्धता
पोखरा महानगरपालिका वडा नं २४ कार्यालयद्वारा आयोजित आर्थिक वर्ष २०८०÷८१ को सार्वजनिक सुनुवाई कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । सार्वजनिक सुनुवाई कार्यक्रममा पाँचै जना जनप्रतिनिधीहरुले चुनावीताका गरेका वाचालाई पाँच वर्ष भित्र पुरा गर्ने प्रतिवद्धता जनाएका छन् । दुई वर्षभित्र ४० प्रतिसतको हाराहारीमा काम भएको जानकारी दिदै वडा वासीलाई नआत्तिन पनि उनिहरुको अनुरोध थियो । शिक्षा, […]
शिक्षा मन्त्रालयद्वारा समकक्षताको प्रमाणपत्रबारे छानबिन गर्न समिति गठन
काठमाण्डौ । शिक्षा,बिज्ञान तथा प्रबिधि मन्त्रालयले समकक्षताको प्रमाणपत्रबारे छानबिन गर्न समिति गठन गरेको छ । सो मन्त्रालय अन्तर्गत पाठ्यक्रम बिकास केन्द्रबाट जारी हुने समकक्षताको प्रमाणपत्र प्रदान गर्दा भए गरिएका काम कारबाही सम्बन्धमा र प्रमाणपत्र लिदा अपनाउनुपर्ने प्रक्रिया , लाग्ने दस्तुर लगायतका बिषयमा छानबिन गर्न सो समिति गठन भएको मन्त्रालयका प्रबक्ता सह-सचिब केशब प्रसाद दाहालले जानकारी […]
यस वर्षको तीजमा बालेन देशभक्ति र माइतीको झल्को लिएर आइन चन्द्रावती
पोखरा। तीजको आगमनसँगै हरेक वर्ष नयाँ नयाँ तीजका गीतहरू कोशेली ल्याउने गर्नुभएकी गीतकार चन्द्रावती वाग्लेले यस वर्षका लागि तीनवटा तीजका गीत ल्याउनुुभएको छ । यस वर्ष उहाँका बालेन र देशभक्ति शीर्षकका तीज गीत बजारमा आइसकेका छन् भने माइतीको झल्को आउने अन्तिम तयारीमा छ । समाजका कथा, व्यथा र पीडालाई जीवन्त रुपमा आफ्ना गीतका माध्यमबाट प्रस्तुत […]
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.